Non ó canon bibliotecario

A Peneira, maio 2007 (versión ampliada).

Non ó canon bibliotecario

Aproximadamente 44 millóns de préstamos de libros realízanse ó ano nas bibliotecas públicas españolas. Esto correspóndese con un libro por habitante, un dato baixísimo de o compararmos coa Europa dos 15. Pero se non lle chegaba ás pobres bibliotecas coa miseria de orzamento que teñen, agora vai recaerlles unha nova carga sobre o lombo: un canon por préstamo bibliotecario.

Este canon vén propiciado por unha directiva de 1992 do Tribunal de Xustiza europeo, que 15 anos despois vaise aplicar en España. Por este motivo o Estado, as comunidades autónomas e os concellos aboarán (ou o que é o mesmo, aboaremos) ás entidades de xestión de dereitos 0,20 € por cada libro adquirido polas bibliotecas públicas dos concellos de máis de 5.000 habitantes. Con isto as bibliotecas (que dan a coñecer a libros e autores facendo promoción gratuíta, invertendo ademais espazo e esforzo humano) deixarán de mercar cada ano 100.000 novos exemplares.

Evidentemente xa saíron numerosas voces en protesta. Un manifesto en contra da directiva asinado pos máis de 400 autores foi lido fronte a Biblioteca Nacional. Estanse a recoller, ademais, sinaturas por todos os países europeos coa intención de chegar a ter 1.000.000. A plataforma www.noalprestamodepago.org xunta os esforzos de bibliotecarios, mestres e autores. Argumentan que “o prezo do libro xa inclúe os dereitos de autor. O canon é como pagar a entrada dun museo e despois por cada cadro que se mira”. Engaden ademais que “o canon reducirá o orzamento das bibliotecas pola compra de libros e moitos autores minoritarios desaparecerán dos estantes”. Mesmo o concello de Foz aprobou por unanimidade unha moción contra a directiva comunitaria de impor un canon por préstamo de libros.

Chegados a esta parte da argumentación xa sabemos quen vai saír perdendo pero, quen vai saír gañando? Pois ben, a resposta é CEDRO (Centro Español de Derechos Reprográficos), unha especie de SGAE á que lle interesa, e moito, que a directiva bula para adiante. Segundo a súa web, algunhas das funcións e servizos de CEDRO son “o reparto dos dereitos económicos que lle corresponden ós autores pola utilización da súa obra”. Considera ademais que a súa misión é “facilitar ós cidadáns o acceso legal a libros, revistas e outras publicacións, editados en calquera medio e soporte”. Home, todos sabemos que impor unha barreira económica é o mellor xeito de facilitar o acceso á cultura.

Agora ben; neste punto no que xa sabemos algúns datos ilustrativos, quen sae perdendo e quen gañando, aínda teño unha última dúbida: Que porcentaxe van levar autores como Shakespeare, Cervantes, Platón ou Homero?